Yazan: Nihal Arda Akyıldız

 

Dünyada ve ülkemizde büyüyen enerji sorunu, yeni doğal enerji kaynak arayışlarını ve korunum/kullanım çalışmalarına ilişkin bilimsel araştırmaları da başlatmıştır. Pek çok enerji kaynağıyla birlikte, mekânlarda enerji korunumu ve düşük enerji kullanımı yaklaşımları, günümüzün en önemli çalışma alanlarından biri olan güneş enerjisinden faydalanma konusuna yoğunlaşılmasına neden olmuştur.

 

Sürdürülebilirlik çalışmalarının eksenine oturan, çevresel / ekolojik, iklimsel kullanımlardaki ve enerji kullanımındaki başarısıyla dikkatleri üzerine çekerek günümüz modern mimarisinin referans aldığı; geleneksel yerleşim alanlarındaki yöresel mimari tasarım ilkeleri, güneş enerjisinden faydalanma konusundaki başarılarıyla da incelenmeye değer nitelikler taşımaktadır. Geleneksel mimaride çevresel ve yapısal parametrelere yön veren değeriyle güneşin varlığı, sağladığı enerjiden istifade etme ve yönelme gibi kullanımlardan çok daha geniş bir yelpazeye sahiptir. Geleneksel mimarinin tasarım ilkelerini yönlendiren verileriyle güneş; çevresel/iklimsel kullanım, doğal aydınlatma, ısı-ışık istifadesi, bina kabuğu/cephe karakteri, enerji tasarrufu, iç mekân konforu, yapılar arası mesafe, fonksiyon kararları ve yapı formu belirleme gibi pek çok parametreyi yönlendirerek planlama ve uygulama sürecini komuta etmektedir.

 

 

Çalışma, geleneksel yapılarda güneş enerjisinin önemini ve bu enerjinin kullanımı konusundaki başarıları ortaya koymayı hedeflemektedir. Bu amaçla geleneksel yapı tasarım ilkelerinin planlama ve uygulamalarında güneş enerjisinin önemi, güneş enerjisiyle tasarruf sağlama ve güneş enerjisi kullanımı/korunumu adına sürdürülebilir enerji kullanımını başaran bir sistem olduğunu ortaya koymak üzere; Anadolu’nun farklı bölgelerindeki çeşitli örnek alan incelemeleriyle konunun irdelenmesi, çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Bu bağlamda konuyla ilgili literatür araştırmaları ve yerinde yapılan alan incelemeleri, çalışmanın temel yöntemini oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda elde edilen veriler ışığında, güneş enerjisi kullanma ilkelerindeki başarısıyla örnek olan geleneksel yapı / yerleşim alan uygulamalarının; düşük enerji kullanımı ve güneşten faydalanma hususlarındaki öncü yaklaşımlarına ve sürdürülebilirliğe sunduğu katkıların ortaya konması hedeflenmiştir.